Chyba niewiele miast około roku 1900 miało tak ożywione życie kulturalne jak Elbląg. Niezliczone zespoły artystyczne dowodzą, że obywatele Elbląga byli otwarci na świat, wydarzenia duchowe i kulturalne oraz otwarci na swych sąsiadów. W kronice z 1900 roku wyliczonych jest 16 zespołów śpiewaczych oraz inne chóry i z pewnością każdy kościół posiadał co najmniej jeden chór. 

Znane są następujące zespoły:

Elbląski Chór Kościoła Św. Marii                                                                 80 osób

 Elbląski Chór Kościoła Trójcy Świętej                                                         112 osób

 Elbląski Męski Zespół Śpiewaczy                                                                40 osób

 Zespół Śpiewaczy Fabryki Loeser & Wolff

 Zespół Śpiewaczy Bäckerinnung

 Zespół Śpiewaczy Budowniczych Maszyn i Stolarzy

 Chór Kościelny Gminy Św. Pawła, Kolonia Pangritz

 Zespół Śpiewaczy Nauczycieli                                                                     50 osób

 Zespół Śpiewaczy Nauczycielek, Sekcja Muzyczna

 Liederhain                                                                                                      113 osób

 Liedertafel

 Chór Filharmonii                                                                                           120 osób

 Chór Ewangelickiego Związku Robotników

 Chór Związku Żołnierzy

 Chór Związku Wschodniego Rzemiosł Niemieckich (Hirsch-Dunker)

Volksliedertafel

 Oprócz tego było kilka kapeli i orkiestr. Miasto było dobrze wyposażone muzycznie. Z wielu muzycznych imprez najbardziej znane są z roku 1897 i 1905 Festyny Śpiewacze, dla których ustawiano specjalną halę z miejscem dla 500 śpiewaków i 3000 słuchaczy.

Elbląskie Festyny Śpiewacze

 W lipcu 1897 w Elblągu odbył się „Prowincjonalny Festyn Śpiewaczy” a w czerwcu 1907 „Staropruski Festyn Muzyczny”. O wydarzeniach tych mówią trzy stare widokówki i to było także wszystko znane dotychczas. Nie tylko mój przyjaciel Hans Preuß zrezygnowany szukał innych dokumentów. Lecz ci co mogli tutaj pomóc, już zmarli. Przypuszczano, że obie hale były ustawiane w ogrodzie Bürger-Ressource lub obok szkoły rycerskiej. Nie prawda!

Na jednej z aukcji udało mi się kupić oprawiony, kompletny rocznik gazety związku zawodowego budowlańców z roku 1905 i rozwiązać dzięki temu zagadkę. Hala ta miała długość 64 m, szerokość 36 m i wysokość 13 m. Kosztowała 26.000 marek i stała na Holländer Chaussee (obecnie Grunwaldzka) przy dworcu kolejowym, tam gdzie dzisiaj jest dworzec autobusowy.

W tomie tym, liczącym 1284 strony, na stronach 574 i 575 obok obrazu hali znajduje się także rzut, przekrój i dane o miejscu ustawienia i koszty budowy. Narysowane są także podziały sceny (liczba śpiewaków / orkiestry) i oraz hali (liczba miejsc siedzących i stojących, kasa).

c.d.n.