2000 lat przed Chrystusem, a więc w epoce brązu, w okolicach Półwyspu Helskiego żył nieznany do dzisiaj lud. Byli to najstarsi mieszkańcy Prus, którzy pozostawili po sobie ślady. Dalsza historia tej grupy nie jest znana. W tym czasie powstał pierwszy pisemny zbiór praw Sumerów. W dolinie Indusu udomowiono kurę i słonia. W Europie rozprzestrzeniło się stosowanie brązu. W cieśninie Beringa rozpoczęła się kultura Eskimosów. Na Dalekim Wschodzie uprawiany jest pierwszy ryż. W centralnej Azji obłaskawiane do jazdy są konie a na Krecie budowane są pierwsze brukowane drogi.

Pierwszymi znanymi mieszkańcami okolic Elbląga są Rugowie.
Na południe od Elbląga, na terenie obecnej Polski osiedlili się Wandale.

Na początku naszej ery, do Europy ze Skandynawii przywędrowali Burgundzi, Goci i Gepidzi.

Gepidowie osiedlali się w szczególności w okolicach Elbląga i Wysoczyzny Elbląskiej. Odkryte grobowce Gotów i Gepidów swoim bogatym wyposażeniem w ozdoby i sprzęt świadczą o dobrobycie tych plemion jak i zdumiewających umiejętnościach w zakresie obróbki metalu i innych rzemiosł.

Gepidowie handlowali z Rzymianami, zwłaszcza pożądanym bursztynem. Powstał szlak bursztynowy. Szlak bursztynowy był, obok jedwabnego, pierwszym połączeniem w poprzek kontynentu.

Na początku 3 wieku Gepidowie i Gotowie powędrowali w kierunku południowym nad Morze Czarne. Plemiona pruskie żyjące dalej na wschód, określone przez Tacyta jako „Aistowie”, zasiedliły tereny elbląszczyzny. Od końca 10-tego wieku plemiona te określane są jako Prusowie. Jest to więc czas wizyty Wulfstana w Truso. Od Wulfstana pochodzi pierwsza wzmianka o mieszkańcach elbląszczyzny.

Najstarsze znane grobowce Prusów zostały odkryte na Wysoczyźnie Elbląskiej. Pochodzą one z 6 –tego wieku.

Cesarz Friedrich II wysyła Rycerzy Zakonnych do Prus

Od wizyty Wulfstana i zasiedlenia terenów elbląszczyzny przez osadników z Lubeki i Zakon Rycerski, kraj znacznie się zmienił. Byłe przejście z Zalewu Wiślanego na Bałtyk przed Krynicą Morską zapiaszczyło się. Na słabo zaludnionych terenach bobry budowały tamy, przegradzając odpływy Drużna i starego Nogatu. Spiętrzona woda znalazła sobie inne ujścia, stare koryta zabagniły się. Jeszcze dzisiaj jest widoczne wyschnięte koryto Starego Nogatu z ujściem do rzeki Elbląg, przez które w roku 1273 przypłynęły statki „Pilgrim” i „Friedland” z rycerzami zakonnymi. Na początku, na Wyspie Spichrzów zbudowano umocnienia służące pierwszemu przyjęciu osadników z Lubeki. Rycerze wypływali swoimi dwoma statkami na Zalew Wiślany naprzeciwko osadnikom i przeprowadzali ich statki na Wyspę Spichrzów. W roku 1273 Mistrz Krajowy Zakonu Hermann Balk założył miasto Elbląg. Pierwszą znaną pieczęć miasto otrzymało w roku 1242. Był to obraz kogi ze sterem pawężowym. W 1246 miasto otrzymało swoje pierwsze przywileje wg prawa Lubeckiego. Prawo Lubeckie obowiązuje dla Starego Miasta, które ma powierzchnię 3,5 mili kwadratowej.

W 1337 roku zostaje założone Nowe Miasto Elbląg, które w 1478 zostaje połączone ze Starym Miastem. W roku 1535, w Elblągu zostaje założone pierwsze gimnazjum. W 1626 roku Elbląg zajmują Szwedzi i z miasta tworzą twierdzę.

Rok 1772 to koniec Wolnego Miasta Elbląga. Elbląg staje się miastem prowincjonalnym w królestwie Pruskim. Przestaje obowiązywać prawo Lubeckie i Konstytucja Miejska. W latach 1912/13 do miasta zostają włączone okoliczne gminy, łącznie z kolonią Pangritz. Obszar miasta rośnie o 46%.

W roku 1922 Elbląg staje się częścią Prowincji Prusy Wschodnie a w październiku 1939 wraca ponownie do Prus Zachodnich.

W roku 1945 Elbląg liczy 100 000 mieszkańców i zostaje silnie zniszczony przez działania wojenne. Zdobywa go Armia Czerwona i niedługo potem przekazuje Polakom.

W roku 1975 rząd polski tworzy województwo elbląskie.