W średniowieczu założenie miasta łączyło się z dwoma ważnymi rzeczami. Pierwszą było określenie barw miasta a drugą jego herbu. Barwy i herb służyły do odróżnienia przynależności mieszkańców, rycerzy, żołnierzy, załóg statków do danego kraju i miasta. Koloniści i założyciele Elbląga oczywiście skorzystali z kolorów swojego macierzystego miasta Lubeki – bieli i czerwieni, a herb natomiast otrzymał krzyż rycerzy zakonnych jako władców kraju. Dla poświadczania i uwierzytelniania
świadectw potrzebna była z kolei pieczęć miasta.
Powyższe oryginały znajdują się w Muzeum Gdańskim. Pierwsza pieczęć Elbląga przedstawiała kogę ze sterem pawężowym, wynalazkiem z roku 1237, oraz krzyż zakonny. Pieczęć ta ma średnicę 84 mm.
Pieczęcie były odbijane w zielonym, brązowym lub czarnym wosku. Wosk czerwony był zastrzeżony dla króla i książąt. Miasta mogły używać wosku czerwonego tylko za zezwoleniem władcy kraju. Elbląg zgodę na wosk czerwony otrzymał w grudniu 1576 roku, od króla polskiego Stefana Batorego. Pieczęć miasta była kilkakrotnie zmieniana. Naliczyłem 31 różnych pieczęci i stempli, stosowanych w Elblągu w okresie 1237 do 1944. Jeśli chodzi o pieczęć okrętową, znane są cztery różne oraz jedna mała pieczęć „sekretna”. Pierwsze pieczęcie miały tylko jeden krzyż i także pierwszy obraz herbu przedstawia tylko jeden krzyż. Pierwsze podwójne krzyże są dopiero na czwartej pieczęci z roku 1350.
Kolejnym szczególnym przywilejem miasta, po barwach, herbie i własnej pieczęci, było bicie własnych monet. Prawo do bicia monet było także udzielane tylko przez króla lub władcę kraju. Elbląg nie miał takiego prawa, ale w elbląskim zamku zakonnym (do roku 1274 i budowy Malborka jako głównej siedziby Wielkiego Mistrza) były bite monety zakonne a później miasto nieformalnie przejęło tą działalność. Pierwsze elbląskie monety były bite od roku około 1427 jako szylingi (na górze) z dwoma krzyżami, jeden nad drugim. Ukośne kreskowanie na dolnym polu nie oznacza sieci lecz kolor czerwony.
Łącznie z monetami zakonnymi, w okresie 1237 do 1763 (koniec bicia monet w Elblągu) naliczyłem 603 różne monety (patrz moja książka w sklepie na mojej stronie). Prawo do bicia monet miasto Elbląg otrzymało w roku 1454 od króla polskiego Kazimierza IV Jagiełły, podczas wojny 13-letniej między Polską i Zakonem Niemieckim. W roku 1454 miasta pruskie wypowiedziały posłuszeństwo Zakonowi i wybrały jako patrona króla polskiego.
W średniowieczu ścisłe reguły dotyczyły nie tylko kolorów ubioru (czerwień dla króla, lilia dla zwierzchnika kościoła), kolorów pieczęci ale również i herbów. Herb Elbląga w dzisiejszej formie ze złotą siecią rybacką, nie byłby możliwy. Najstarsze zachowane kolorowe przedstawienia herbu Elbląga są w Księdze Łąkowej.
W latach 1554 – 1630 powstało błędne przekonanie pokrywania dolnej części herbu siecią. Do tego momentu wszystkie kolorowe przedstawienia herbu są bez sieci. Sieć rybacka pewnie pochodzi z przedstawień herbu Elbląga na monetach i medalach. Na monetach i medalach kolory można było przedstawiać tylko przez kreskowanie.